Geef je hersenen een boost met een extra maaltje vis

Dat is belangrijk, want naar verwachting zal het aantal mensen met dementie in de komende vijfentwintig jaar verdubbelen. Dit houdt verband met de hogere levensverwachting. Hoe ouder we worden, hoe meer kans we hebben op dementie, omdat deze aandoening zich met name op latere leeftijd manifesteert. Als we weten waardoor dementie veroorzaakt wordt, kunnen we ook methoden bedenken om die ontwikkeling tegen te gaan of zelfs te voorkomen. Eén van de ontdekkingen die wetenschappers deden, is een mogelijk verband tussen de inname van omega-3-vetzuren en het voorkomen van dementie. Deze belangrijke vetzuren zitten van nature in bepaalde (vette) vissoorten.

Ieder mens ontwikkelt als kind zogenoemde cognitieve vaardigheden. Dit zijn de vaardigheden die betrekking hebben op de wijze waarop we in staat zijn om informatie in ons op te nemen en te verwerken. In de hersenen is dit een zeer complex proces. Het is meer dan een soort recorder waar je informatie mee kunt opslaan, want je hersenen gaan die informatie vervolgens ook interpreteren en combineren. Daarbij speelt niet alleen geheugen een rol, maar bijvoorbeeld ook taal en het vermogen om je ergens een beeld van te vormen of een bepaald probleem op te lossen. En wat te denken van concentratie? Je zult je op iets specifieks moeten focussen en tegelijkertijd spelen allerlei andere factoren ook een rol van betekenis. Aangenomen wordt dat de hippocampus hierbij een belangrijke rol speelt. Dit is een specifiek deel van onze hersenen, dat zijn naam te danken heeft aan de vorm, die enigszins aan een zeepaardje doet denken. Uit eerder onderzoek bij dieren is al de conclusie getrokken dat de hippocampus een rol speelt bij ruimtelijke oriëntatie. Het lijkt erop dat dit ook voor mensen geldt, ook hiernaar is in het verleden al onderzoek gedaan.

Wanneer mensen ouder worden, nemen de cognitieve functies vaak af. Mensen hebben vaak op hogere leeftijd meer moeite om zich recente gebeurtenissen te herinneren. Ook het formuleren van volledige zinnen kost vaak wat meer moeite. Meestal gaat dit allemaal heel geleidelijk, maar een cognitieve stoornis kan zich ook heel plotseling voordoen. Hier kunnen diverse oorzaken voor zijn en het risico neemt toe bij onderliggend lijden, zoals hart- en vaatziekten. Ook wanneer iemand een beroerte of psychose heeft gehad, kan een cognitieve stoornis ontstaan. In de loop der jaren zijn al heel wat studies verricht naar het effect van onze voeding op de werking van onze hersenen. Terwijl de oermens zich bediende van een puur natuurlijk dieet met groenten, fruit, wild, vis, peulvruchten en noten, zijn we in de afgelopen eeuw heel anders gaan eten. We werken nu vooral vet- en suikerrijke voeding naar binnen, die ervoor zorgen dat onze hersenfunctie vermindert en we eerder vatbaar zijn voor geheugenverlies en intellectuele aftakeling, maar ook vaker te maken krijgen met psychoses en depressies.

Een recent Amerikaanse onderzoek naar de relatie tussen omega-3-vetzuren en de werking van de hersenen richtte zich specifiek op mensen van middelbare leeftijd. Een groep van 2.183 personen werd onderzocht. Het betrof mensen met een gemiddelde leeftijd van 46 jaar, bij wie nooit dementie of een beroerte was vastgesteld. De wetenschappers ontdekten dat mensen, bij wie de concentratie omega-3-vetzuren in het lichaam hoger was, een grotere hippocampus hadden. Deze mensen bleken beter in staat te zijn om abstract te kunnen redeneren. Hieruit zou kunnen volgen dat omega-3-vetzuren een belangrijke rol spelen bij het in conditie houden van de hersenstructuur en cognitieve functies. Aanvullend onderzoek zal nodig zijn om deze conclusie te kunnen onderbouwen. In elk geval kan het geen kwaad om eens wat vaker een maaltje vis op tafel te zetten. We vermeldden hierboven al dat dit behoorde tot het dieet in de oertijd. Met name in vette vis zoals makreel, haring en zalm zitten veel omega-3-vetzuren. Door tenminste één keer per week vette vis te eten, verklein je mogelijk het risico op hersenaandoeningen, zoals dementie.