Open brief van professor Erik Scherder

De bekende hoogleraar Klinische Neuropsychologie professor Erik Scherder spoort lokale politieke partijen aan om meer aandacht te hebben voor bewegen. In een open brief benadrukt hij het belang van bewegen voor onze hersenen, ons lichaam en ons welzijn. Hij pleit er daarom voor om bewegen een volwaardige plek te geven in de verkiezingsprogramma’s van de lokale politieke partijen. Volgend jaar gaat Nederland weer naar de stembus om de gemeenteraden te kiezen. Rond deze tijd gaan de partijen gewoonlijk aan de slag om hun verkiezingsprogramma’s te schrijven. Overigens richt Scherder zich niet uitsluitend tot de leden van politieke partijen, maar tot alle burgers van Nederland. Via de verkiezingen heeft elke kiesgerechtigde immers invloed op het plaatselijke gemeentebestuur. ,,Hoe meer bewoners laten weten dat zij dit belangrijk vinden, hoe groter de kans dat bewegen daadwerkelijk een plek krijgt in het gemeentebeleid’’, aldus Scherder.

Hieronder de volledige open brief van Erik Scherder:

Ik hoef het inmiddels niet meer uit te leggen: bewegen is gezond, voor je lichamelijke, mentale en cognitieve functioneren. En toch slagen we er niet in om ons dagelijks leven zo in te richten dat dagelijks bewegen vanzelfsprekend is. Daarom is het nú, richting de gemeenteraadsverkiezingen op 18 maart 2026, aan u: lokale politici en burgers.

Juist gemeenten kunnen op dit gebied het verschil maken. Want waar wordt bepaald of je veilig kunt lopen naar de winkel? Of kinderen kunnen buitenspelen op een aantrekkelijk schoolplein? Of ouderen in beweging blijven omdat de wijk daartoe uitnodigt? Precies - op lokaal niveau. Bewegen is geen luxe. Het is een basisvoorwaarde voor een gezonde, sociale en leefbare samenleving. En daarom roep ik alle politieke partijen in de gemeenten van Nederland op: geef bewegen een volwaardige plek in uw verkiezingsprogramma in 2026.

Bewegen is anders dan sport

Dagelijks bewegen is belangrijk voor onze hersenen, ons lichaam en ons welzijn. Kinderen die voldoende bewegen, leren beter. Volwassenen zijn productiever en fitter. Ouderen blijven langer zelfstandig. Bewegen verlaagt de kans op chronische aandoeningen zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en overgewicht/obesitas, en mentale klachten zoals depressie en angststoornissen. Het voorkomt uitval op school en op het werk. En het draagt zelfs bij aan lagere zorgkosten en minder CO?-uitstoot.

Laat ik meteen een misverstand uit de weg ruimen: als ik zeg “bewegen”, dan bedoel ik niet alleen sport. Natuurlijk is sport belangrijk, maar de grootste gezondheidswinst zit in het stimuleren van dagelijks, laagdrempelig bewegen: fietsen naar school, wandelen naar het werk, buiten spelen, een ommetje maken, werken in de tuin. Op school, door de dag heen bewegen. Gedrag dat nu te vaak ontmoedigd wordt door onveilige verkeerssituaties, versteende buurten, een gebrek aan beleid of simpelweg door het ontbreken van een uitnodigende leefomgeving.

De voordelen van bewegen? Die zijn bewezen en glashelder:

- Betere gezondheid van inwoners, fysiek én mentaal

- Minder druk op de jeugdzorg, GGZ en huisartsenzorg

- Leerwinst voor kinderen die meer bewegen op school

- Verminderde CO2 uitstoot door meer lopen en fietsen

- Meer sociale cohesie in beweegvriendelijke buurten

Uw gemeente is aan zet

De komende verkiezingen zijn een kans om hier structureel werk van te maken. Zet bewegen in uw programma.

Wat u als gemeente kunt doen? Denk aan:

- Ontwikkelen van beleidsmaatregelen of een visie op bewegen voor de periode 2027-2030.

- Zorgen dat bestaande succesvolle beweeginitiatieven, bijvoorbeeld die met eerstelijns zorg en welzijn, worden verspreid of versterkt.

- Dynamische schooldagen creëren waarin alle kinderen minimaal 1 uur per dag bewegen; noodzakelijk is dat zij door de dag heen bewegen, dus niet te lang achter elkaar zitten.

- Een beweegvriendelijke leefomgeving ontwikkelen waarin lopen, fietsen en spelen de norm zijn.

Burgers: ga het gesprek aan

U als lezer bent een inwoner, en dus een beïnvloeder van uw gemeente. Vraag uw lokale raadsleden of zij zich inzetten voor een beweegvriendelijke omgeving. Hoe meer bewoners laten weten dat zij dit belangrijk vinden, hoe groter de kans dat bewegen daadwerkelijk een plek krijgt in het gemeentebeleid.

Op www.beweegalliantie.nl/gemeenteraadsverkiezingen-2026 vindt u concrete aanbevelingen en voorbeelden die partijen kunnen opnemen in hun verkiezingsprogramma.

Met vriendelijke groet,

Prof. Erik Scherder
Hoogleraar Klinische Neuropsychologie
Ambassadeur van de Beweegalliantie