Eerder doodgaan uit solidariteit...
Mensen met een ongezonde leefstijl gaan eerder dood.. uit solidariteit met de gezonde mens. Dat staat in "Zorg voor de toekomst", een verkenning van de SER.
Medio 2018 kreeg de Sociaal Economisch Raad (SER) het verzoek vanuit de het ministerie van VWS een verkenning uit te voeren naar de betaalbaarheid van de gezondheidszorg in Nederland op de lange termijn. Eén van de conclusies in deze verkenning (juni 2020): “De kosten voor het stelsel dreigen andere belangrijke uitgaven te verdringen en zetten de koopkracht onder druk.” Dat is nogal wat, denk ik: minder onderwijs, minder cultuur, natuur, woningbouw, defensie, infrastructuur en dat allemaal omdat ons geld naar de zorg moet. Dit vraagt om meer dan herstelwerkzaamheden.
Solidariteit van het zorgstelsel staat niet ter discussie
Naast een aantal aardige oplossingsrichtingen, die het politiek best goed zullen doen, wordt dé systeemfout van ons zorgstelsel - de solidariteit- niet ter discussie gesteld. Onbegrijpelijk. Nederland poldert voort, terwijl de tijd van pappen en nathouden al jaren achter ons ligt. We redden het alleen wanneer we principiële keuzes maken. Het gaat er niet om iedere politieke kleur te vriend te houden maar te doen wat nodig is.
Perverse prikkels
Het wordt hoog tijd de solidariteit van het zorgstelsel bespreekbaar te maken. Er gaan perverse prikkels vanuit. Ik noem er een aantal.
- Het legitimeert ongezond gedrag
- Het zet niet aan tot een gezonde leefstijl
- Het is een verdienmodel voor de medische wereld, inclusief de farmacie
We geloven als samenleving in de mantra dat solidariteit de zorg betaalbaar houdt, we financieren een machtige medische sector die ons afhankelijk maakt van medicijnen en behandelingen. We vertalen zorg als zacht, maar zorg is hard, commercieel en met ons solidair zorgstelsel houden we die verslavingsindustrie in stand.
"Ik toon mij solidair door ongezond te leven"
Een opmerking in deze serieuze verkenning van de SER die mij de wenkbrauwen deed fronsen: “Ook de solidariteit tussen mensen die gezond en ongezond leven is in zekere zin wederkerig. Mensen met een ongezonde leefstijl krijgen vaker hart- en vaatziekten en kanker en zorgen daarmee voor hoge zorguitgaven. Aan de andere kant zijn zij, juist doordat ze meestal vroegtijdig overlijden, ook solidair met gezonde.”
Waarschijnlijk is de "wetenschapper"(ik vermoed een ethicus) die deze kromme redenering (voor solidariteit is immers compassie vereist) in de SER-verkenning kreeg, dezelfde persoon die destijds voor de tabaksindustrie de slogan bedacht: "Wees aardig voor rokers, elke sigaret kan hun laatste zijn".
Dit artikel is geschreven naar aanleiding van "Zorg voor de toekomst Over de toekomstbestendigheid van de zorg", Verkenning 20/02, Sociaal Economische Raad, juni 2020.