Helpt vitamine D bij het voorkomen van diabetes type 2?

Uit een studie blijkt dat mensen met een relatief laag vitamine D-gehalte vaker last hebben van chronische ontstekingen. Juist wanneer dergelijke ontstekingen niet door het lichaam adequaat kunnen worden aangepakt, kan diabetes type 2 zich sneller manifesteren. Ook het ontstaan van hart- en vaatziekten wordt hiermee in verband gebracht.

Vitamine D wordt ook wel cholecalciferol genoemd en is nodig om calcium uit onze voeding in het lichaam op te nemen. De stof calcium is belangrijk voor het behoud van stevige botten en tanden. Verder speelt vitamine D een rol bij een goede werking van de spieren en het immuunsysteem. We maken zelf vitamine D aan in onze huid, wanneer die blootgesteld wordt aan zonlicht. Daarom is het zo belangrijk om elke dag enige tijd in de buitenlucht door te brengen. Het is een misverstand om te denken dat je daarvoor direct zonlicht nodig hebt. Ook op een bewolkte dag is je huid in staat om vitamine D aan te maken uit daglicht, al zal de hoeveelheid wat minder groot zijn. Ook via onze voeding kunnen we vitamine D innemen. Met name in vette vis, zoals makreel en zalm, zit veel vitamine D. In mindere mate is deze vitamine ook aanwezig in eieren en vlees. In fabrieken wordt deze vitamine toegevoegd aan halvarine en margarine. Er bestaan ook supplementen met vitamine D.

Een team van de Universiteit van Zuid-Australië bestudeerde de genetische gegevens van maar liefst 294.970 personen. Al langere tijd waren er aanwijzingen dat een gebrek aan vitamine D een rol speelt bij het ontwikkelen van diabetes type 2. Ook dit Australische onderzoek, waarvan de resultaten in 2022 werden gepubliceerd, wijst erop dat vitamine D het aantal chronische ontstekingen in het lichaam kan verminderen. Dergelijke ontstekingen staan vaak aan de basis van ernstige aandoeningen, waaronder diverse auto-immuunziekten, maar ook hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Op basis van de onderzoeksresultaten, die in het International Journal of Epidemiology werden gepubliceerd, kan niet de keiharde conclusie getrokken worden dat een hoger vitamine D-gehalte deze ziekten kan voorkomen. Er is echter wel voldoende aanleiding om aan te nemen dat deze vitamine wel een belangrijke rol speelt in dit proces. In het verleden werd al vaker geconstateerd dat het verhogen van de dosis vitamine D gezondheidsvoordelen bood bij mensen met een relatief laag vitamine D-gehalte, terwijl er niet of nauwelijks verschillen zichtbaar werden bij mensen die hoger in vitamine D scoorden.

Belangrijk om te weten is dat een teveel aan vitamine D de gezondheid schade kan toebrengen. In ons lichaam draait alles om de juiste balans. Zoals hierboven al staat vermeld, is het mogelijk om vitamine D in te nemen in de vorm van een supplement. Hier kleven echter wel risico’s aan, het is daarom belangrijk om dit altijd eerst met een arts te overleggen. Uit een onderzoek in opdracht van de RIVM, uitgevoerd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, blijkt dat Nederlanders zich over het algemeen goed houden aan de aanbevolen dosering. Minder dan 0,1 procent van de ondervraagden blijkt meer dan de veilige maximale dosis vitamine D in te nemen. Er zijn supplementen in omloop die meer vitamine D bevatten dan volgens de wet is toegestaan. Deze supplementen met een te hoge dosering worden vooral via internet aangeschaft. Als je gedurende langere tijd te veel vitamine D in je lichaam hebt, kan dit leiden tot het ontstaan van nierstenen en kalkafzetting rondom organen en weefsels. De Europese Voedselveiligheidsautoriteit EFSA adviseert daarom maximaal 100 microgram vitamine D per dag voor volwassenen. In de Nederlandse wet is vastgelegd dat een voedingssupplement maximaal 25 microgram mag bevatten.