Beleid kan je mentale gezondheid beïnvloeden
Als we het hebben over depressie, denken we vaak aan persoonlijke factoren zoals stress, relaties of gezondheid.
Maar een groot internationaal onderzoek laat zien dat ook beleid en maatschappelijke omstandigheden een enorme invloed hebben op ons mentale welzijn. Denk aan werk, inkomen en ouderschapsverlof: keuzes die de overheid maakt, kunnen direct bepalen hoe groot de kans is dat mensen depressief worden.
Uit het onderzoek blijkt dat werk hebben vaak een beschermend effect heeft tegen depressie. Niet alleen vanwege het salaris, maar ook omdat werk structuur en sociale contacten geeft. Wanneer mensen hun baan verliezen of in financiële onzekerheid belanden, stijgt het risico op depressieve klachten duidelijk. Dat is terug te zien in veel landen, van Nederland en Duitsland tot de VS en Japan. Met andere woorden: inkomenszekerheid en toegang tot werk zijn meer dan economische kwesties. Ze zijn ook cruciaal voor onze mentale gezondheid.
Ouderschapsverlof: tijd met je kind loont
Een opvallende bevinding is dat betaald ouderschapsverlof, vooral voor moeders, het risico op depressie verlaagt. Ouders die de tijd krijgen om zonder financiële zorgen te wennen aan hun nieuwe rol, ervaren minder stress en meer veerkracht. Hoewel er minder onderzoek is gedaan naar vaders, lijkt ook voor hen voldoende verlof positief te werken. Het laat zien dat beleid rond ouderschap niet alleen belangrijk is voor gezinnen, maar ook voor het mentale welzijn van de samenleving als geheel.
Gevaren van bezuinigingen
Het onderzoek laat ook zien wat er gebeurt wanneer sociale vangnetten worden ingeperkt. Bezuinigingen op uitkeringen, striktere toegang tot voorzieningen of onzekerheid rond wonen en inkomen leiden vrijwel altijd tot een toename van depressieve klachten. Vooral kwetsbare groepen, zoals alleenstaande ouders of gezinnen met lage inkomens, worden hierdoor getroffen.
Beleid als preventie tegen depressie
Veel programma’s om depressie te voorkomen richten zich op individuen, bijvoorbeeld door trainingen of therapieën. Die zijn nuttig, maar pakken vaak maar een deel van het probleem aan. Beleidsmaatregelen kunnen een veel groter verschil maken, omdat ze de omstandigheden van hele bevolkingsgroepen verbeteren. Werkgelegenheid, inkomenszekerheid, sociale voorzieningen en verlofregelingen blijken krachtige instrumenten om depressie te voorkomen.
Wat betekent dit voor ons?
Dit onderzoek benadrukt dat depressie niet alleen een individueel probleem is, maar ook een maatschappelijk vraagstuk. Als samenleving kunnen we invloed uitoefenen door beleid te steunen dat zekerheid en stabiliteit biedt. Werk, inkomen, verlof en sociale vangnetten zijn niet alleen economische onderwerpen, maar ook fundamenten van onze mentale gezondheid.