Ook mannen kampen vaak met hormonale klachten

Om gezond en gelukkig te kunnen leven, is het essentieel dat de hormoonhuishouding in orde is. Dat zegt voedingsdeskundige Ralph Moorman, coauteur van het boek De Testofactor. Nadat hij eerder de vrouwelijke hormoonhuishouding al onder de loep nam in ‘Hormoonbalans voor vrouwen’, verdiepte hij zich nu samen met journalist Pim Christiaans, de voormalig hoofdredacteur van het blad Men’s Health, in de mannelijke hormoonhuishouding. Een uitdagende klus, want volgens Moorman zien mannen hormonen meestal als een onderwerp voor vrouwen. 

Ralph Moorman (1976) geldt als een autoriteit op het gebied van voeding. Hij studeerde levensmiddelentechnologie aan de Universiteit Wageningen en deed vervolgens jarenlang onderzoek naar de link tussen voeding en hormonen. Vijf jaar geleden beschreef hij in het boek Hormoonbalans hoe vrouwen allerlei lichamelijke ongemakken, zoals menstruatiepijn, overgangsklachten en acne, onder controle kunnen krijgen door hun hormoonhuishouding op orde te brengen. In het nieuwe boek De Testofactor behandelt hij de mannelijke hormoonhuishouding. Het is een onderwerp dat door mannen vaak iets te gemakkelijk terzijde wordt geschoven. Ralph Moorman: ,,Een vrouwenpraatje, vinden veel mannen. Ze associëren het vooral met thema’s als menstruatie en overgang. Dat hormonen ook juist bij mannen heel erg belangrijk zijn, beseffen ze vaak niet zo goed.’’ Hij noemt enkele voorbeelden: ,,Het hormoon cortisol speelt een rol bij de manier waarop een man kan omgaan met stress. Het is dus belangrijk om er voldoende van te hebben. Maar ook weer niet te veel, want dan ontwikkel je meer buikvet en daalt bovendien je libido. Het hormoon insuline kennen de meeste mensen wel vanuit de informatie over diabetes. Het zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel op het juiste niveau blijft. `Word je door insulineresistent door overgewicht, hoog stressniveau en een inactieve leefstijl, dan gaat dit juist ten koste van de stabiele waarde van je bloedsuiker.’’

Waar bij vrouwen wordt gesproken over de overgang, ook wel menopauze genoemd, kent de man een soortgelijke lichamelijke verandering; de penopauze. Ook dit heeft alles te maken met hormonen. Het gaat dan met name om het hormoon testosteron. Ralph Moorman: ,,Op zekere leeftijd begint de productie van dat hormoon in het lichaam van de man te dalen. Het gevolg is dat er spiermassa verdwijnt en er meer buikvet ontstaat. Maar er spelen nog meer dingen. Het libido neemt af, een man voelt zich geleidelijk minder energiek worden en kan zelfs angstig of depressief worden. Het is een proces dat zich heel geleidelijk voltrekt en waar veel mannen mentale problemen door krijgen. Ze merken dat het gebeurt, maar ze kunnen of willen het niet accepteren.’’ Volgens Moorman is de oorzaak veelal te vinden in een reeks bekende, veel gemaakte fouten. Er is vaak sprake van stress, men beweegt niet voldoende, eet ongezond en heeft slaaptekort. Bovendien wordt een deel van het testosteron in vetcellen omgezet in het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Maar wie zich houdt aan de genoemde leefstijlregels, is er nog lang niet. Daarmee is weliswaar de basis voor een goede hormoonhuishouding gelegd, maar om echt resultaat te boeken, is meer nodig. ,,Iedereen is anders. Het spijsverteringsstelsel van de een reageert positief op bepaalde voedingsmiddelen, dat van de ander negatief. Het is altijd een persoonlijke zoektocht naar voeding bij je past.

Het komt daarbij ook voor een belangrijk deel op motivatie. Niet wachten tot het al te laat is, maar er preventief voor zorgen dat het niet zo ver komt. Of in elk geval dat moment zo lang mogelijk uitstellen. Maar hoe weet je nu precies of bepaalde fysieke klachten te maken hebben met hormonen? Ralph Moorman: ,,Daarvoor staan in het boek een aantal tests. Die zijn bedoeld om vast te stellen of klachten een voor de hand liggende oorzaak hebben. Als blijkt dat de hormoonhuishouding hierin een rol speelt, kun je hier vaak wat aan doen door de leefstijl te gaan aanpassen. Maar de valkuil is daarbij dat iemand geneigd is om te snel te willen veranderen. Dat werkt juist averechts, want daardoor val je sneller terug in je oude patroon.’’ Het aanpassen van de leefstijl kan volgens Moorman goed gecombineerd worden met de Testofactor training voor een vergroting van de spiermassa, verbetering van de conditie en het boosten van de voor de man zo cruciale anabole hormonen zoals testosteron en groeihormoon. Maar ook hier geldt dat voor ieder individu een andere remedie van toepassing is. ,,Als je lichaam vooral vet opslaat in de buikstreek, zul je veel meer vet moeten verliezen om het buikje kwijt te raken, in vergelijking tot iemand bij wie het vet vooral elders in het lichaam wordt opgeslagen. Maar als je dat doet, verlies je dus ook vet in bijvoorbeeld je gezicht. Dat resulteert bijvoorbeeld in ingevallen wangen en diepere rimpels. Verder nog tips voor mannen om vooral dat laatste te bereiken? Ralph lacht: ,,Ja, zoek het gezelschap van vrouwen op. Althans, als je op vrouwen valt. Het testosteron stijgt al na vijf minuten, wanneer een heteroseksuele man met een vrouw in contact is. Voor homoseksuele mannen zal waarschijnlijk hetzelfde gelden voor de omgang met een man.’’

Het boek De Testofactor van Pim Christiaans en Ralph Moorman wordt uitgegeven door CocoBooks en kost 24,95 euro.